برای آن که بارداری رخ دهد، تخمدان‌ها باید یک تخمک را در لوله‌های فالوپ آزاد کنند که این تخمک برای 24 ساعت در این لوله‌ها می‌ماند. در این جا تخمک باید با اسپرم تماس پیدا کند تا باردار شود. تخمک باردار شده برای 3 تا 4 روز در لوله فالوپ می‌ماند و سپس وارد رحم می‌شود. در آنجا تخمک به غشای رحم متصل می‌شود و تا زمان تولد نوزاد در آنجا می‌ماند. اما در صورتی که تخمک باردار شده در لوله‌ی فالوپ باقی بماند یا در جای دیگری در شکم مادر برود، وضعیتی غیر عادی پیش میاید که به آن بارداری خارج از رحم گفته می‌شود. در این موارد، دوران بارداری به طور طبیعی نمی‌تواند طی شود و نیاز به اقدامات درمانی اورژانسی است.
- علل حاملگي خارج از رحم
- سیگار کشیدن.
- ابتلا به اندومتریوز.
- ابتلا به بیماری‌های مقاربتی.
- صدمه دیدن لوله‌های فالوپ.
- سابقه سقط جنین‌های مکرر.
- شكل غيرطبيعي لوله شيپوری.
- بیماری التهاب و عفونت لگن.
- داشتن سابقه بارداری خارج رحمی.
- جراحی‌های صورت گرفته بر روی لوله.
- داشتن سن بارداری بین 35 تا 44 سال.
- اتصال ناموفق لوله فالوپ یا جایگزینی آن.
- استفاده از داروهای مخصوص درمان ناباروری.
- انجام درمان‌های ناباروری مانند لقاح مصنوعی.
- به جا ماندن جای زخم از جراحی‌های داخل لگنی.
- چسبندگی‌های دور لوله‌ای ممكن است خطر حاملگی لوله‌ای را افزايش دهند.
- شخصی که از دستگاه داخل رحمی آی یو دی برای بارداری استفاده کرده است ریسک بارداری خارج رحمی بالا می‌رود.
- علائم بارداری خارج از رحم
- لکه بینی واژینال.
- ضعف و سرگیجه.
- درد در یک طرف بدن.
- تاخیر در خونریزی قاعدگی.
- درد در شانه، گردن و مقعد.
- حالت تهوع و استفراغ همراه با درد.
- انقباضات و درد‌های شکمی شدید.
- درد شديد قسمت تحتاني شكم و لگن.
- معمولا اولین علائم بارداری خارج رحمی، خونریزی کم از واژن و درد در لگن هستند.
- درد و خونریزی شدید ( افت فشار خون و افزايش تعداد ضربان قلب فقط در صورتي رخ مي‌دهد كه خونريزي ادامه داشته باشد. )
- پيشگيري
- قطع مصرف سیگار و دخانیات.
- رعایت کامل بهداشت خود در دوران بارداری.
- تشخيص سريع و درمان مناسب بيماری‌های منتقل شونده از راه تماس جنسی انجام شود.
- اگر در گذشته سابقه‌ی ابتلا به بارداری خارج رحم را داشته ايد بايد قبل از اقدام برای بارداری مجدد تحت نظر پزشك قرار گيريد.
- راه‌های تشخصی بارداری خارج رحمی
حالت‌های گفته شده در بالا برای هر زنی که از نظر جنسی فعال است و در سن باروری قرار دارد ممکن است به وجود بیاید. پس با مشاهده علائمی مثل درد شکمی و خونریزی واژینال در صورت مثبت بودن تست بارداری باید به اورژانس مراجعه کنید.
ابتدا یک آزمایش ادرار برای اثبات حاملگی از شما گرفته می‌شود، چنانچه جواب مثبت بود آزمایش خون از نظر سطح هورمون HCG انجام می‌شود. اگر سطح HCG کمتر از میزان انتظار در حاملگی طبیعی باشد، احتمالا حاملگی از نوع خارج رحمی است.
در این مرحله پزشک سونوگرافی انجام می‌دهد و چنانچه در سونوگرافی داخل رحم، ساک حاملگی وجود نداشته باشد و به عبارتی جنین در رحم مشاهده نشود، احتمال حاملگی خارج رحمی بالا می‌رود. البته سونوگرافی واژینال در این موارد خیلی بهتر جواب می‌دهد، ولی در هر صورت ممکن است سونوگرافی نتواند همه حاملگی‌های خارج رحمی را تشخیص دهد، بنابراین در صورت عدم تشخیص و چنانچه بیمار درد و خونریزی شدید نداشته باشد، می‌توان وی را تحت نظر قرار داد و با انجام آزمایش HCG طی 2 تا 3 روز دریافت که آیا حاملگی خارج رحمی است یا خیر.
بارداری خارج از رحم معمولا توسط پزشکی تشخیص داده می‌شود که برای پی بردن به علت درد، حساسیت به لمس یا توده در شکم، معاینه لگن را انجام می‌دهد. پزشکان همچنین برای پی بردن به این که جنین در حال رشدی در رحم وجود دارد یا خیر از تصاویر سونوگرافی استفاده می‌کنند. اندازه گیری هورمون HCG نیز بسیار مهم است. در صورتی که میزان HCG کمتر از میزان مورد نظر باشد، می‌تواند نشان دهنده این باشد که احتمالا بارداری از نوع خارج رحم است.
همچنین میزان پروژسترون خون بیمار نیز ممکن است اندازه گیری شود. پایین بودن میزان این هورمون در خون نیز می‌تواند نشان دهنده بارداری خارج از رحم باشد. علاوه بر این، ممکن است پزشک نمونه‌گیری از مایع جمع شده در انتهای مجرای واژن ( Culdocentesis) را انجام دهد. در این تست سوزنی وارد فضای بالایی واژن که در برابر مقعد قرار دارد، می‌شود و از این محل نمونه برداری می‌شود. وجود خون در این ناحیه می‌تواند نشان دهنده پارگی در لوله‌های فالوپ باشد.
اگر مشخص نباشد که جنین سقط شده و یا بارداری خارج از رحمی رخ داده است، ممکن است پزشک یک جراحی تشخیصی با نام اتساع و کورتاژ تشخیصی را انجام دهد تا هر گونه بافت اضافی در رحم را خارج کند. همچنین برای بررسی لوله‌های فالوپ ممکن است جراحی لاپاراسکوپی انجام شود. در این روش یک لوله‌ی باریک که دارای یک دوربین کوچک است از طریق یک برش کوچک وارد فضای شکم می‌شود.
- درمان حاملگی خارج رحمی
گزينه هاي درمانی شامل درمان دارویی و جراحی می باشد.
انتخاب روش درمان به قطعی بودن تشخیص، اندازه جنین و وجود علائمی مانند درد، خونریزی بستگی دارد.
- اگر بارداري به وضوح در خارج از رحم بوده و اندازه جنين هنوز كوچك باشد استفاده از نوعي داروي ضد سرطان به صورت تزريق داخل وريدي تجويز می‌شود.
- اگر وضعیت مادر خوب بوده و جنین نیز هنوز خیلی بزرگ نشده باشد كه آسیب به لوله‌های رحمی وارد كرده باشد می‌توان از جراحی لاپاروسكوپی نیز برای خارج كردن آن استفاده كرد. به این ترتیب که با استفاده از یك دوربین بسیار كوچك داخل لگن مشاهده شده و جراحی نیز با لوازم بسیار ریز و دقیق انجام می شود.
- در صورتی که لوله‌های فالوپ آسیب زیادی دیده باشند و یا بیمار خونریزی شدید داشته باشد، لازم است که لوله‌های فالوپ، جنين و كليه‌ی نسوج آسيب ديده با انجام جراحی باز ( لاپاراتومی ) و ایجاد برش‌های بزرگ تر برداشته شوند. به این عمل، لاپاراتومی گفته می‌شود. در صورتی که بیمار خونریزی شدیدی داشته باشد، ممکن است به انتقال خون نیاز پیدا کند. بهبودی پس از این جراحی ممکن است یک هفته طول بکشد.
- مراقبت هاي بعد ازجراحي
- بعد از سه روز استحمام نمايید.
- رژيم غذايی خاصی توصیه نمی‌شود.
- تا 40 روز از مقاربت جنسی پرهيز نماييد.
- فعاليت‌های عادی خود را بعد از عمل از سر بگيريد.
- 10-7 روز بعد از عمل جهت كشـیدن بخیـه‌ها به مركز درمانی مراجعه نمايید.
- در صورت خونریزی / ترشح چرکی و بد بو / تب و لرز سریعاً به بیمارستان مراجعه نماييد.
- جهت ادامه‌ی درمان بـا در دسـت داشـتن جــواب پــاتولوژی بــه مركز درماني مراجعــه نمايید.
- بعــد از اســتحمام محــل عمــل را خشــك و تمیـز نگـه داريـد ضـمناً نیـازي بـه پانسـمان مجدد نمی‌باشد.
- ممكـن اسـت تــا چنـد هفته بعــد از عمــل حالت ضـعف و خسـتگی داشـته باشـید كـه به‌تدريج اين حالت بهبود می‌یابد.
برای رزرو نوبت و دریافت مشاوره و کسب آگاهی بیشتر و دریافت هزینه عمل حتما با ما تماس حاصل فرمایید.