کیست بارتولن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
غدد بارتولین در دو طرف ورودی واژن قرار گرفته‌اند و با ترشح مایع باعث مرطوب شدن واژن می‌شوند، مایع ترشح شده به وسیله مجاری به داخل واژن منتقل می‌شوند اگر این مجاری مسدود شوند باعث جمع شدن مایع و ایجاد کیست بارتولن می‌شود و این درگیری می‌تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد.
کیست غده بارتولین در اکثر مواقع دردی ندارد و تقریباً همیشه خوش‌خیم هست و منجر به سرطان نمی‌شود. با این حال اکثر بیماران از احساس لمس توده شاکی هستند ولی این کیست‌ها می‌توانند بدون علامت و تورم هم باشند. گاهی ممکن است باعث ایجاد درد یا ناراحتی در هنگام راه رفتن با نشستن و ... شوند. اگر کیست بارتولین دچار عفونت شود حتی می‌تواند باعث ایجاد آبسه شود.
- علل ایجاد کیست غدد بارتولین
پزشکان هنوز به علت بسته شدن این غده‌ها پی نبرده‌اند ولی مواردی مانند عفونت، ترشحات غلیظ یا تورم می‌تواند منجر به مسدود شدن مجاری بارتولن و ایجاد کیست شوند. کیست می‌تواند پس از رابطه جنسی بزرگ شود، زیرا این غدد در حین نزدیکی مایع بیشتری تولید می‌کنند.
کیست عفونی، گاهی اوقات توسط عفونت‌های قابل انتقال از راه رابطه جنسی ایجاد می‌شود. می‌توان با استفاده از کاندوم در هنگام نزدیکی این احتمال را کاهش داد.
- علائم کیست بارتولین
اگر کیست کوچک باشد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد، اما کیست بزرگ یا کیست عفونی (آبسه) می‌تواند علائم ایجاد کند.
- علائم کیست غیر عفونی
- قرمزی یا تورم در ناحیه واژن
- لمس یک توده بدون درد در ناحیه واژن
- احساس ناراحتی در هنگام راه رفتن، نشستن یا نزدیکی
- علائم کیست عفونی
- تب و لرز
- تخلیه کیست
- تورم در ناحیه واژن
- احساس درد که به تدریج بیشتر می‌شود و راه رفتن، نشستن و یا رابطه جنسی را سخت می‌کند.
- چگونگی تشخیص کیست غدد بارتولین
ممکن است خود فرد کیست را لمس کند یا پزشک در هنگام معاینه متوجه آن شود. ولی فقط پزشک می‌تواند در این خصوص با اطمینان اظهار نظر کند. برای تشخیص ابتدا معاینه انجام می‌شود. سپس نمونه‌ای از ترشحات واژینال گرفته شده و برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌شود. درصورت وجود آبسه، محتوی آن نیز نمونه برداری و برای کشت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
در بانوان بالای 40 سال، برای بررسی ابتلا به سرطان واژن بیوپسی از بافت کیست گرفته می‌شود.
- درمان کیست غدد بارتولین
درمان بستگی به سن و علايم ايجاد شده در بيماردارد. در صورتي كه سن بيمار بالای ۴۰ سال باشد بايد نمونه برداری از كيست انجام شود. در خانم‌هايی كه كيست علامت ايجاد كرده باشد نيز درمان لازم است. درمان شامل تخليه و درناژ كيست می‌باشد كه برخلاف گذشته به صورت سرپايی و در مطب قابل انجام است.
برخی از کیست‌های غدد بارتولن بدون درمان برطرف می‌شوند. می‌توان برای کاهش درد یک داروی مسکن مانند ایبوپروفن استفاده کرد و برای کمک به روند درمان ناحیه را با حمام آب گرم یا نشستن در یک وان شست و شو داد. اما باید به این نکته هم توجه کرد که تا بهبود کامل کیست فرد نباید رابطه جنسی داشته باشد.
اگر کیست عفونی شود ممکن است خود به خود تخلیه شود و طی 3-4 روز بهبود یابد. اما اگر کیست دردناک بود، ممکن است پزشک اقدام به تخلیه کیست کند و شاید نیاز به آنتی بیوتیک برای درمان عفونت وجود داشته باشد.
برای جلوگیری از بسته شدن و پرشدن مجدد کیست، پزشک ممکن است یک لوله تخلیه کوچک به همراه یک بالون در دهانه خروجی کیست قرار دهد. بالون مجرای خروجی کیست را باز نگه می‌دارد و پس از اینکه کیست برطرف شد، لوله و بالون برداشته می‌شود.
گاهی اوقات از یک لیزر کربن دی اکسید یا نیترات نقره برای جلوگیری از برگشت کیست استفاده می‌شود. برای کیست‌های شدید که مکرر عود می‌کنند ممکن است نیاز به جراحی برای برداشت غدد بارتولن و مجرا باشد.
کیست و آبسه، شایع‌ترین فرم توده بارتولن می‌باشد. راه اصلی کنترل آبسه بارتولن، برش و تخلیه مایع درون آبسه می‌باشد. در این حالت از کاتتر استفاده می‌شود.
کاتتر، بالونی است که بعد از ایجاد برش و تخلیه مایع، داخل غده بارتولن قرار می‌گیرد، تا امکان تخلیه کامل و تشکیل مجدد بافت در مجاری جهت تخلیه مجدد در آینده فراهم گردد.کاتتر تا شش هفته در محل باقی می ماند تا از بسته شدن منفذ جلوگیری کند و اجازه دهد تا تخلیه کامل صورت گیرد.
چنانچه آزمایش از عفونت های مقاربتی خبر دهد یا کیست عفونی شده باشد، آنتی بیوتیك یا داروهای موضعی تجویز خواهد شد.
- مارسوپیالیزیشن
اگر کیست برای بیمار مشکلاتی ایجاد کند و یا هر چند وقت یک بار عود نماید، از عمل مارسوپیالیزیشن استفاده می‌کنند. در این روش پزشک دور پوست را بخیه می‌زند و یک کیسه کوچک برای تخلیه مایع ایجاد می‌کند. برای مکش خون و مایعات، در ناحیه مورد نظر گارز های مخصوص گذاشته می‌شود. کل این فرایند کمتر از نیم ساعت زمان می‌برد و بیمار همان روز مرخص می‌شود. ممکن است پزشک بعد از عمل، مسکن تجویز کند. خطر عفونت، خونریزی و عود آبسه وجود دارد.
- برداشتن غده بارتولن
در صورتی که سایر روش‌های درمانی موثر واقع نشود و بیمار مکررا به این مشکل مبتلا گردد، پزشک برداشتن غدد را توصیه می‌کنند. این عمل جراحی حدود یک ساعت طول می‌کشد و بیمار به طور کامل بیهوشی دریافت می‌کند. مشکلات احتمالی نظیر خونریزی، خون‌مردگی و عفونت نیز ممکن است به دنبال استفاده از این روش برای درمان کیست بارتولن محتمل است.
- مراقبت ها و اقدامات قبل از جراحی
پیش از انجام این روند، بیمار باید از تمامی جهات معاینه شود تا مشخص شود که آیا توده موجود در واژن، آبسه بارتولن است یا خیر.
رضایت نامه‌ای که شامل خطرات و مزایای این روش است در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و در سوابق پزشکی ثبت می‌شود.
باید از این مساله اطمینان حاصل شود که بیمار هیچ گونه حساسیتی به موادی از قبیل لاتکس، ید و یا مواد بیهوشی ندارد.
- لوازم مورد نیاز برای خارج کردن کیست بارتولن
- دستکش استریل.
- محلول‌های استریل جهت آماده سازی محل جراحی.
- بی حس کننده موضعی مانند لیدوکائین یک تا دو درصد. مسکن‌های خوراکی و یا تزریقی.
- سوزن به ضخامت ۲۵ یا ۳۰، سرنگ ۳ میلی لیتری جهت تزریق ماده بی حسی.
- پنس‌های کوچک که در گرفتن دیواره کیست و یا آبسه استفاده می‌شوند.
- چاقوی کوچک جراحی جهت ایجاد برش.
- انجام تست‌های میکروبیولوژی و کشت، جهت بررسی گنوره آ و‌کلامیدیا.
- کاتتر
دستگاه بالونی شکلی که در داخل حفره آبسه و یا کیست قرار می٬گیرد. کاتتر قادر به نگهداری سه تا پنج سی سی مایع می‌باشد. طول این دستگاه در حدود پنج سانتی متر می‌باشد. قبل از استفاده از عدم نشت مایع درون کاتتر مطمئن شوید.
سرنگ کوچک حاوی سه میلی لیتر سالین و یا آب به سوزن متصل می‌شود تا بالون کاتتر پر شود.
شما می‌توانید ضمن مراجعه به مطب خانم دکتر الهه افشاری در طی یک جلسه، به طور کامل معاینه شوید. در این جلسه خانم دکتر افشاری با صبر و حوصله به تمامی سوالات شما پاسخ می‌دهند و با استفاده از روش‌های تشخیصی مناسب، بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب می‌کنند.
برای رزرو نوبت و دریافت مشاوره و کسب آگاهی بیشتر و دریافت هزینه عمل حتما با ما تماس حاصل فرمایید.